Czy wiesz, co to są nawyki? Jestem pewien, że tak. To ostatnio bardzo modny temat. Nie bez powodu. Naukowcy udowodnili, że ponad 90% naszego życia to nawyki. Tak aż tyle. Jeśli nie orientujesz się w temacie nawyków to wspomnę tylko, że schemat nawyków to tzw. wyzwalacz i natychmiastowa mechaniczna poza świadomością reakcja na ten wyzwalacz.
Prosty przykład to stres i sięganie po papierosa by się uspokoić. O ile na początku myślisz, że sięgasz po papierosa, bo lubisz i możesz tego nie robić to po pewnym czasie staje się to praktycznie niemożliwe. Po prostu mechanizm stres + papieros stworzyły niekontrolowany ciąg wydarzeń, których już nie może kontrolować swoją wolą.
Odkryto, że raz powstały nawyk nie może być usunięty, ale można go niejako nadpisać. Polega to na tym, że można zmienić reakcje na wyzwalacz zastępując ją inną niż była pierwotnie. Trzeba tylko nad ty popracować. Czasami trwa to chwilę a czasami trzeba dłużej popracować. Ważne, że można zmieniać nawyki szkodliwe na pożyteczne.
Dotyczy to praktycznie wszystkich dziedzin życia, także zdrowia. Zgodzimy się, że dla każdego człowieka zdrowie jest wartością bezcenną i chcielibyśmy się nim cieszyć jak najdłużej. Niestety nasze lekceważenie bardzo wielu szkodliwych dla zdrowia sytuacji typu, zła dieta, brak ruchu, stres z czasem mogą się stać szkodliwymi nawykami.
Zwykłe mówienie sobie po alkoholowej libacji, czy po obfitym bardzo niezdrowym posiłku typu, „nic mi nie będzie” staje się nawykiem. Dzieje się tak, bo bardziej chcemy chwilowej (często wątpliwej) przyjemności niż dobrego zdrowia w dalszej perspektywie. Poza tym chwilowe złe samopoczucie nie powstrzymuje nas przed robieniem następnych takich głupstw.
Niestety bardzo niehigieniczny tryb życia z czasem powoduje szereg groźnych chorób. Jednym z najważniejszych powodów takiego postępowania jest tzw. luka empatyczna. Działa to na zasadzie, że jak nigdy nie złamałeś Np. nogi to nie jesteś w stanie sobie wyobrazić, jakie to bolesne. Nawet jak teoretycznie wiemy, że w starszym wieku będą nam dokuczać różne organy ciała to na razie nie czujemy tego i sobie odpuszczamy by temu zapobiegać.
Wracając do kształtowania nawyków zdrowotnych przetoczę tu kilka podstawowych zasad, ponieważ cały temat nawyków jest zbyt szeroki jak na ten artykuł. Najważniejszą zasada to wybierz sobie jeden maksymalnie 2 nawyki, nad którymi będziesz pracował. Dlaczego nie więcej?
Kształtowanie nawyków wymaga koncentracji i siły woli a te zasoby wszyscy mamy ograniczone. Poza tym jak chcesz zrobić za dużo zmian swoim życiu jednocześnie to twój umysł cię będzie sabotował, ponieważ to wymaga energii, a zbytniego ‘szastanie” energią dla umysłu jest interpretowane jako zagrożenie.
Jakie nawyki możesz wybrać? Nie wiem, jaki prowadzisz tryb życia i które obszary pracy nad prozdrwrotnym trybem życia są u ciebie najważniejsze. Mogę ci podać dwa przykłady. Możesz je zastosować albo wybrać dowolne inne.
Nawyk aktywności fizycznej Np. bieganie. Pod wieczór poprzedniego dnia naszykuj pod reką zawsze w tym samym miejscu wygodne sportowe buty do biegania i odpowiedni strój. Wyznacz sobie cel, że na początek biegasz, Np. 2 razy w tygodniu przez 10 minut. Jak z czasem wejdzie ci to w nawyk to możesz dodać następne dni w tygodniu aż będziesz biegał codziennie. Z czasem możesz też biegać dłużej. Najważniejsze zasady to zaczynać o ścisłych określonych porach (realnych) i nie za dużo na początek.
Do tego możesz Np. dodać zdrowe nawyki żywieniowe. Zacznij od spożywania Np. przez wybrane te same dwa dni w tygodniu owoców i warzyw w tych samych posiłkach. Docelowo rób to 5 razy w tygodniu. Jak mówi dietetyka takie spożywanie owoców i warzyw najbardziej sprzyja zdrowiu większości ludzi. Rób tak o ile nie masz jednak jakiś schorzeń, które są przeciwwskazaniem do tego typu diety.
Ważną rolę w kształtowaniu nawyków odgrywają nagrody. Najlepiej dawane nie za każdym razem, jakby mimochodem i naturalnie w zgodzie z planem prozdrowotnym. Nagrodą nie mogą być np. alkohol czy jakieś słodycze. Generalnie nagrody mają pomagać wytrwać w postanowieniach i nas wspierać nie szkodzić.
Najnowsze komentarze